Een tussenweg is er niet

Biografie dominee J.H. Zelle (1907-1983)

Bearn Bilker

Ds. Johannes Hendrikus Zelle (1907-1983) was al tijdens zijn leven legendarisch. Door zijn opmerkelijke preken, gedrag en voorkomen trok hij volle kerken en ’s zondags preekte hij soms wel vijf keer. Met bulderende stem wilde hij de mensen bekeren en de psalmen zong hij luidkeels mee. Hij liet daarmee een onvergetelijke indruk achter. Zelle kwam uit een zeer eenvoudig gezin in Leeuwarden, waar alles erop gericht was om hem predikant te laten worden. Hoe vond hij daarin zijn eigen weg? En hoe ontwikkelden de gereformeerde kerken zich gedurende die tijd? In zijn enige kerkelijke gemeente – de Gereformeerde Kerk Rockanje – veroorzaakte zijn excentrieke optreden diepe verdeeldheid. Na zijn vervroegd emeritaat trok hij het hele land door om donderpreken te houden en lezingen over de politiek. Privé leefde hij als een zonderling in zijn stad Leeuwarden, waar zijn spartaanse leefstijl en extreme zuinigheid hem parten speelden. Het zorgde voor nog een extra dimensie in het legendarische beeld van dominee Zelle.

Deze biografie laat zien dat bij Zelle zowel in zijn werk als thuis alles zwart-wit was: Een tussenweg is er niet.

Bearn Bilker is schrijver en publicist en actief op het terrein van historie, cultuur en erfgoed.

Uitgeverij Noordboek | Vormgeving Intertext | Cover Gert Jan Slagter | ISBN 978 94 6471 139 4

ARKPRIJS VAN HET VRIJE WOORD 2023

Ruth Lasters

Lukas De Vos

De 73ste Arkprijs van het Vrije Woord is unaniem toegekend aan Ruth Lasters voor haar kritische houding over de behandeling van het beroepsonderwijs en haar verzet tegen de beknotting van de vrije meningsuiting. Lasters stelt dat elke afhankelijkheid van overheid of bedrijfssubsidies hachelijk is. Alleen onafhankelijk denken kan tot een zinvol debat leiden. Haar ontslag als staddichteres – daarin gevolgd door de vier andere dichters – is meer dan een symbool. Zij stelt de wezenlijke vraag of schoolopleiding niet teveel onderhevig is aan politieke of economische belangen. Dat is meteen een pleidooi voor culturele burgerinitiatieven. Een schrijver dient geen ‘Losgeld’ te betalen, zoals de titel van haar gewraakte gedicht luidt. Waaraan zij bewust beroepsleerlingen had laten meewerken. Dat blijkt ook uit haar vier romans en drie dichtbundels, die het Arkcomité waardeert omwille van de uitstekende literaire kwaliteit.

Lukas De Vos  is hoofdjournalist bij VRT, vast medewerker van Knack, oud-hoofdredacteur van Restant, en bezieler van de Arkprijs van het Vrije Woord.

Comité Arkprijs van het vrije woord | Vormgeving Intertext

JAMES ENSOR

Biografie

Eric Min

James Ensor (1860-1949) was alles tegelijk: baron en bohemien, middenstander en mis­verstand, een peintre maudit die de wereld bespiedde vanuit zijn ivoren toren in Oostende en asiel zocht in de Brusselse salons. De storm in zijn hoofd leverde een claustrofobisch maar veeltalig oeuvre op, een geverfde wereld van maskers en schedels. Als kritische getuige en medeplichtige stond Ensor midden in de woelige kunst­scène van het laatste kwart van de negentiende eeuw. Al wie een naam had, kruiste zijn pad: de nieuwlichters van Les Vingt, Rik Wouters, Nolde en Kandinsky, Léon Spilliaert en Neel Doff, vrijdenkers en dichters.

Biograaf Eric Min toont dat er meer is tussen stilleven en zelfportret dan het felle appelblauwzeegroen of een meanderende potloodlijn laat vermoeden. Op de planken van Ensors atelier speelde zich een tragikomedie af die de kunstenaar met verve had geregisseerd: het verhaal van een ongeduldige, ontevreden mens. Ensor was van niemand. Niet eens van zichzelf.

Eric Min publiceerde biografieën van de schilders Henri Evenepoel, Rik Wouters en James Ensor. Daarnaast publiceerde hij recent Gare du Nord (2021) en Zwart licht (2023).

Uitgeverij Tzara | Vormgeving Herman Houbrechts & Intertext | Cover Herman Houbrechts | ISBN 978 90 223 4027 1

DE PANTER PRAAT

Adriaan Raemdonck in 12 postulaten

Guinevere Claeys en Johan Faes

Adriaan Raemdonck praat als een Panter, lenig en ontembaar, in hoogsteigen maximes. Twaalf postulaten dienen als emblemen om meer dan vijftig jaar kunstgeschiedenis te markeren. Hij vertelt over bevrijding en verbinding. Over dromen en de elektriciteit niet kunnen betalen. Over het onzichtbare zichtbaar maken. Over Ensor en Richter, Cox en Bervoets, en al die andere Panters in crime. Het beroep ‘galerist’ bestond nauwelijks, dus heeft Adriaan het uitgevonden. Hij gaf het vorm en inhoud, en vocht voor de rechten van kunstenaars en verzamelaars. Als voorzitter van de Belgische Moderne en Hedendaagse Kunstgaleries (BUP) en van de Federation of European Art Galleries (FEAGA) inspireerde hij de hele kunstwereld met zijn veldwerk. Adriaan leerde zijn volk exposeren. Zijn galerie De Zwarte Panter in de Antwerpse binnenstad is de oudste van het land en een levend geheugen van de twintigste-eeuwse schilderkunst. Iedereen is en blijft er welkom. Adriaan kiest geen kleur. Hij gaat voor het volledige palet en het plezier van het mengen. Als je voor een werk van Magritte staat, denk je ook niet voor wie of wat die zou gestemd hebben.

Guinevere Claeys en Johan Faes zijn journalisten en elkaars eerste lezers. Na Guineveres rake portret van Adriaan Raemdonck in De Standaard volgden talloze praat- en luistersessies waaruit Johan dit elixir d’Adrien distilleerde. 

Uitgeverij Vrijdag | Vormgeving Intertext | Cover Mulder van Meur | ISBN 978 94 6434 192 8

WAAROM HET BESTE MOET NOG KOMEN

Alexander De Croo

Een pandemie, een oorlog in Europa, een klimaat dat steeds verder opwarmt. Alexander De Croo was de voorbije jaren noodgedwongen een crisispremier. Toch is hij er meer dan ooit van overtuigd dat morgen beter zal zijn dan vandaag. Waarom het beste nog moet komen gaat radicaal in tegen doemdenken, nationalisme en afbraakpolitiek. Ons land barst van het talent. Geef mensen vrijheid en vertrouwen, bundel de krachten en we kunnen boven ons gewicht blijven boksen. Alexander De Croo vertelt waar zijn onverwoestbare vooruitgangsgeloof vandaan komt en hoe dit in de Wetstraat 16 alleen maar sterker is geworden. Maar hij blikt ook vooruit naar de toekomst. Hoe bewaken we onze vrijheid en versterken we onze democratie? Hoe herstellen we de sociale lift voor de komende generaties? Hoe overstijgen we de polarisatie en maken we samenwerken opnieuw aantrekkelijk?

Waarom het beste nog moet komen is een pleidooi om geen millimeter in te boeten op onze waarden. Om niet in onze schulp te kruipen, maar om meer dan ooit uit te gaan van onze eigen sterkte.

Alexander De Croo is sinds 2020 premier van België. Hij studeerde aan de Solvay Business School in Brussel en de Kellogg School of Management in Chicago en was ondernemer.

Uitgeverij Pelckmans | Vormgeving Intertext | Cover Tinxz | ISBN 978 94 6337 879 6

VERANKERD

Dany Verstraeten

Na meer dan 40 jaar als bevoorrechte getuige van de handel en wandel in het Vlaamse medialandschap, gaat Dany Verstraeten op pensioen. Sinds de lancering van VTM in 1989 is hij als anker van het VTM-nieuws een vertrouwd gezicht in de Vlaamse huiskamers. Jarenlang was ‘den Dany’, zoals de Vlaamse kijker hem steevast aanspreekt, ook mee verantwoordelijk voor het succes van het reportagemagazine Telefacts. In zijn biografie Verankerd neemt Dany Verstraeten ons mee achter de schermen van het ontstaan en de groei van VTM in het algemeen en het VTM-nieuws in het bijzonder. Een succesverhaal, dat toch gepaard ging met vallen en opstaan. Weinigen hebben zo’n lange staat van dienst als nieuwsanker, of een beter overzicht van de evoluties die het tv-nieuws in al die jaren heeft doorgemaakt.

We komen te weten dat Dany Verstraeten als tiener al geconfronteerd werd met bepaalde wetmatigheden van de journalistiek, en volgen hoe hij bij de openbare omroep de basis legde voor z’n latere tv-carrière bij VTM. Dany’s memoires worden geregeld gekruid met anekdotes, waarvan sommige tot de verbeelding spreken. Dat maakt van Verankerd niet alleen een leerrijke autobiografie, maar ook een ontspannen leeservaring.

Dany Verstraeten is sinds 1978 actief in de media in Vlaanderen. Na tien jaar als radiomedewerker bij de openbare omroep stond hij mee aan de wieg van VTM in 1989. Sindsdien is hij anker van het VTM-nieuws.

Uitgeverij Ertsberg | Vormgeving en cover Intertext | ISBN 978 94 6475 010

MET DE HELM GEBOREN

Memoires van een filmmaker

Dominique Deruddere

Dominique Deruddere, zoon van een beroepsmilitair in Leopoldsburg, is van jongs af aan gebeten door film. In Met de helm geboren. Memoires van een filmmaker vertelt hij met een smeuïge en onnavolgbare vaart hoe hij opgroeide in de woelige jaren zestig en hoe hij aan de slag gaat met scenario’s, camera’s, castings en uiteindelijk de productie van de verhalen die hij wil brengen.

Hij realiseert kaskrakers als Crazy Love, Wait Until Spring, Bandini, Hombres Complicados en Iedereen Beroemd!, wat hem een Oscarnominatie oplevert voor Beste Buitenlandse Film.

Op de veelbewogen en wonderschone reis die het filmmaken is, ontmoet Deruddere een stoet aan talenten en legendes: Ornella Muti, Francis Ford Coppola, Sean Penn, Madonna, Charles Bukowski, Faye Dunaway evenals Marc Didden, Josse De Pauw, Raymond van het Groenewoud en Arno, zijn goede vriend wiens levensverhaal hij raak heeft verfilmd. Ook koning Filip, David Byrne, Will Tura en Firmin passeren de revue in deze vermakelijke en meeslepende memoires van iemand die zijn jongensdroom waarmaakt en deelt met vele kijkers én nu ook lezers.

Dominique Deruddere groeide op in Leopoldsburg en werkt intussen in Los Angeles als filmmaker. Zijn nieuwste film The Chapel opende het FilmFestival Oostende.

Uitgeverij Vrijdag | Vormgeving Intertext | Cover Studio Rubio | ISBN 978 94 6434 176 8

DE DIVA EN DE DEMON

Guy Prieels

1976. Een moordend hete zomer. Een verstoten bruid, een bloedmooie griet als inzet op de pokertafel en twee vrouwen die met een kogel in het achterhoofd uit het water worden gevist. Ook de partners van de vrouwen zijn verdwenen. Van de ene wordt het hoofd teruggevonden. De andere wordt gezocht als verdachte, maar is verdwenen met de noorderzon. Het raadsel blijft onopgelost. 2001. De misdaden zijn verjaard. De dader voelt zich onaantastbaar. Maar de kroongetuige kent geen rust en wacht op het gepaste moment om eindelijk wraak nemen.

Guy Prieels was kleinkunstenaar, vastgoedmakelaar aan de Belgische kust en in de Zwitserse Alpen en runde een gerenomeerde kunstgalerij.

Uitgeverij Houtekiet | Vormgeving Intertext | Cover Sander Patelski | ISBN 978 94 6434 159 1

ZWART LICHT

Eric Min

Rond 1900 ziet een generatie intellectuelen en artiesten de wereld kantelen. Hun nieuwe maatschappij zal gelijkheid en geluk brengen. Loon naar werken. Vrede. De vrijheid om lief te hebben. Schooltjes op kindermaat. Een leven zonder God of Gebod. Ni dieu ni maître!

Wie zij zijn? Enkele bourgeois-bohèmes uit het Brusselse universitaire milieu rond Élisée Reclus: Jacques Mesnil, August Vermeylen en Alexandra David-Néel. Kunstenaars uit de links-liberale burgerij als Émile Verhaeren, Henry van de Velde, Théo Van Rysselberghe en hun Parijse kameraden. De Antwerpse bende van De Kapel. Een handvol pioniers die in de groene rand van Brussel communes stichten. Dichters en pedagogen. Ongeduldige socialisten. Geniale knoeiers. Dolende idealisten in het zwarte licht van de anarchie. Een prachtig misverstand was het.

Eric Min publiceerde biografieën van Henri Evenepoel, James Ensor en Rik Wouters. De eeuw van Brussel. Biografie van een wereldstad (1850-1914) werd in 2014 genomineerd voor de AKO-literatuurprijs.

Uitgeverij Pelckmans | Vormgeving Intertext | Cover Studio Rubio | ISBN 978 94 6401 752 6

BOEF

Liefhebben kan je leren

Jana Elza Wuyts

Drie jaar geleden ontmoette Jana Elza Wuyts in Spanje een wilde hond en bracht het dier mee naar België. Het was het begin van een schitterend liefdesverhaal, maar ook van een enerverende lijdensweg: Boef had een jaar alleen in de bergen geleefd en was een ongeleid projectiel. Met bloed, zweet en tranen slaagde Jana er samen met haar man Marnix Peeters in om de wolf in een hond te transformeren. Boef. Hoe ik een wilde Spaanse berghond in huis haalde (2021) vertelde maar een stukje van het prachtige verhaal. Op algemeen verzoek gaat de schrijfster in Boef. Liefhebben kan je leren dieper in op de moeilijkheden en de oplossingen die ze vond. En hoe zal Boef reageren als hij terug in zijn geboortedorp komt?

Jana Elza Wuyts is tekstschrijver en verhalenverteller. Ze woont en werkt in de Oostkantons. 

Uitgeverij Potwall Publishers | Vormgeving Intertext | Cover Herman Houbrechts | ISBN 978 94 645947 2 0

MET DE WIND MEE

Een unieke fietstocht door Europa

Wouter Deboot en Tim Van Steendam

Na fietstochten door Amerika en Oceanië begint Wouter Deboot aan een nieuw avontuur. In dertig dagen tijd doorkruist hij maar liefst negen landen. Hij fietst naar waar de wind hem brengt. Geen grootschalige operatie aan de andere kant van de plas, geen ingewikkelde reisroutes of moeilijke voorbereidingen. Nee, deze keer dwarrelt hij als een blad door Europa, honderd kilometer per dag in de richting die de wind hem aanwijst. Het toppunt van vrijheid.

Als er iets is dat Wouter heeft geleerd tijdens dit avontuur, is het dit: je hoeft niet altijd ver te reizen om een prachtig stukje natuur te ontdekken of een interessante mens te ontmoeten. Wanneer er tijd is om stil te staan bij de wereld rondom jou, ziet die er plots helemaal anders uit. Krijgen plekken waar je anders zomaar voorbijrijdt betekenis. Worden toevallige passanten gesprekspartners. En krijgt verwondering vrij spel.

Wouter Deboot kennen we het best als de fietsende reporter. In 2012 stond hij mee aan de wieg van Iedereen beroemd. Ondertussen heeft hij tal van boeiende fietsavonturen op zijn palmares en schreef hij daarover de boeken Dwars door Amerika (2018) en Dwars door Oceanië (2019). Tim Van Steendam werkt al jaren als ghostwriter en journalist voor o.a. Humo en De Morgen.

Uitgeverij Pelckmans | Vormgeving Intertext | Cover Studio Rubio | ISBN 978 90 289 7975 8

GOD SAVE KING CHARLES

Harry De Paepe

Charles is de meest onfortuinlijke koningsnaam uit de Britse geschiedenis. De eerste Charles was een groot kunstliefhebber, mecenas en estheet. Maar zijn koppigheid leidde tot de Engelse Burgeroorlogen, en veroorzaakte het einde van de monarchie. Charles ii herstelde het koningschap en werd onthaald als ‘the merry monarch’. Hij diende zich te schikken naar zijn parlementsleden. Maar deze Charles was door zijn beruchte liederlijkheid net iets té ‘merry’. Dan is er de onofficiële Charles iii, beter bekend als ‘Bonnie Prince Charlie’. Hij vond zich voorbestemd voor het koningschap en nam Edinburgh in. Zijn pogingen om de troon te bemachtigen eindigden in mislukking, bloedvergieten en fatale dronkenschap.

In het lichtvoetige boekje God Save King Charles vertelt vk-kenner Harry De Paepe de rijke geschiedenis van deze verschillende koningen, verweven met het levensverhaal van King Charles iii. Verwacht geen doordeweeks royaltyboek, want er valt meer te vertellen over Charles dan je wel zou denken.

Harry De Paepe is Vlaanderens bekendste anglofiel. Hij treedt vaak op voor tv en radio als kenner van de Britse politiek en cultuur. Hij is auteur van het bekroonde Stiff Upper Lips, Sausage over Elizabeth ii en De twee kanten van het Kanaal.

Uitgeverij Ertsberg | Vormgeving Intertext | Cover Loudmouth.nl | ISBN 978 94 64369 96 0

DE GOLDEN SIXTIES

Hoe het dagelijks leven in België veranderde tussen 1958 en 1973

Korneel De Rynck

Tijdens de golden sixties nam de welvaart in ons land spectaculair toe. Het dagelijks leven veranderde compleet. Mensen kochten een auto, een televisie, allerlei huishoudtoestellen en er kwam een telefoon in huis. Woningen kregen een badkamer en een binnentoilet. Almaar meer vrouwen gingen uit werken, de pil werd geïntroduceerd en de eerste supermarkten openden hun deuren. Historicus en schrijver Korneel De Rynck vertelt hoe het gewone leven veranderde tussen 1958, het jaar van de Expo, en 1973, toen de oliecrisis uitbrak. Met ook tal van sprekende foto’s.

Een boek over spaghetti en Soubry-kamelen, de Melkbrigade en sponzig Expobrood. Over de wagens van toen, de nieuwe snelwegen en het rijbewijs dat je zomaar kon afhalen. En over draaibare tv-antennes en de stofzuigers van Theofiel Boemerang. Herkenbaar voor wie deze periode meemaakte, verrassend voor wie later werd geboren.

Korneel De Rynck is historicus en schrijver. Na boeken over ex-Joegoslavië en de Eerste Wereldoorlog pubiceerde hij in 2018 Vroeger was alles anders, over het dagelijks leven in België eind jaren vijftig. Dat boek werd zeer goed onthaald en intussen werden er al meer dan 10.000 exemplaren van verkocht.

Uitgeverij Manteau | Vormgeving Herman Houbrechts & Intertext | Cover Herman Houbrechts | ISBN 978 90 223 3890 2

PAUL VAN OSTAIJEN

De dichter die de wereld wilde veranderen

Matthijs de Ridder

Paul van Ostaijens leven was in een flits voorbij. Amper tweeëndertig was hij toen hij in 1928 moederziel alleen stierf in een klein Waals sanatorium. Zijn oeuvre spreekt een eeuw later nog steeds tot de verbeelding. Paul van Ostaijen joeg de Nederlandse literatuur haast in zijn eentje de razendsnelle en uiterst gewelddadige twintigste eeuw binnen. Ieder genre dat hij aanpakte, probeerde hij opnieuw uit te vinden. Ieder boek waaraan hij begon, moest totaal anders zijn dan wat er al bestond. Die compromisloze houding maakte zijn leven niet gemakkelijk, maar zorgde er wel voor dat hij uitgroeide tot een van de meest geliefde dichters van de Nederlandse letteren.

In deze eerste volwaardige biografie wekt Matthijs de Ridder ‘zot polleken’ tot leven. De dichter loopt weer rond in Antwerpen, dwaalt weer door het Berlijn van de expressionisten en dadaïsten en zwerft door België op zoek naar gezonde lucht voor zijn zieke longen. Met veel enthousiasme en oog voor historisch detail vertelt De Ridder het meeslepende verhaal van een leven dat zich een paar keer in het centrum van de geschiedenis afspeelde. In zijn jarenlange onderzoek bracht Matthijs de Ridder veel nieuw materiaal bij elkaar. Hij vond bovendien een jeugdige aanzet voor de roman Bob en de onbekende groteske ‘Ecce Europa’, die hier voor het eerst verschijnen.

Matthijs de Ridder is literatuurhistoricus en schrijver. Hij bezorgde werk van Louis Paul Boon, Paul van Ostaijen en Gaston Burssens.

Uitgeverij Pelckmans | Vormgeving Intertext | Cover Jelle Jespers | ISBN 978 94 6310 237 7

CAN’T HURT ME

Master je mindset en doe het onmogelijke!

David Goggins

Voor David Goggins was zijn kindertijd een nachtmerrie vol armoede, vooroordelen en fysiek misbruik. Door zelfdiscipline, mentale weerbaarheid, veerkracht en hard werken transformeerde Goggins zichzelf van een depressieve jongeman met overgewicht tot een icoon van de Amerikaanse strijdkrachten en een van ’s werelds beste duursporters. In Can’t Hurt Me vertelt hij zijn levensverhaal en onthult hij dat de meesten van ons slechts 40% van onze capaciteiten benutten. Ze noemen Goggins niet voor niets ‘The toughest motherf*cker on planet earth’.

In zijn boek legt hij uit hoe je eelt op je ziel krijgt, zodat niks je kan tegenhouden in het leven. Volgens Goggins moet je jezelf blijven uitdagen: op je werk, tijdens een work-out en in relaties. Hij deelt zijn technieken die ervoor zorgen dat je de confrontatie aandurft te gaan met jezelf en je gepusht wordt beyond your limits.

David Goggins is gepensioneerd Navy seal en het enige lid van de Amerikaanse strijdkrachten ooit die de seal-training, Army Ranger School en Air Force Tactical Air Controller-training heeft voltooid.

Uitgeverij Kosmos | Vormgeving Intertext | Cover Femke den Hertog | ISBN 978 90 4392 986 8

OOSTENDE IN DE BELLE EPOQUE

Het zwierige tijdperk van Ensor

Kurt Van Eeghem

James Ensor heeft Oostende nooit ingeruild voor Brussel of Parijs. Waarom niet? Dat vertelt dit boek, waarin Kurt Van Eeghem de lezer meeneemt naar de Koningin der Badsteden ten tijde van de zwierige belle époque. Elke zomer veranderde de ingeslapen kuststad in een bruisende smeltkroes. De promenade met zijn weelderige hotels en villa’s was the place to be voor de elite om te zien en gezien te worden. Luxueuze treinen en pakketboten brachten toeristen uit alle uithoeken van de wereld naar onze kust.

In dit boek wordt eindelijk de meest succesvolle periode van Oostende beschreven. Naast De Kursaal, een wonderlijk eclectisch paleis, beschikte de badstad over een Groot Symfonisch Orkest met aan het begin van de twintigste eeuw 155 topmuzikanten. Wereldsterren zoals Caruso, Saint-Saëns, Strauss en Casals traden op in de immense Rotonde. Voor opera, toneel en ballet kon je terecht in de Koninklijke Schouwburg. Geleerden en schrijvers hielden lezingen, schilders en beeldhouwers toonden de nieuwste evoluties. De revuetheaters draaiden op volle toeren, er waren sportmanifestaties, bloemencorso’s, vuurwerken en stoeten. Auguste Escoffier creëerde de ‘Sole Ostendaise’ in de keuken van het ‘Royal Palace’, het meest luxueuze hotel van de Atlantische kust… Oostende in de belle époque is een boek vol verrassingen.

Kurt Van Eeghem is een graag geziene gastheer bij concerten en debatten en een veelgevraagd spreker. Hij schrijft columns voor kranten en tijdschriften.

Uitgeverij Pelckmans | Vormgeving Intertext | Cover Herman Houbrechts | ISBN 978 94 6337 604 4

MIDDELEEUWSE MEDEMENSEN

De clichés over de donkere eeuwen voorbij

Jonas Roelens & Nathan van Kleij

‘Middeleeuws’. Zelden wordt een term zo misbruikt. Iedereen begrijpt meteen wat je bedoelt wanneer je een fenomeen als middeleeuws omschrijft: achterhaald, primitief, barbaars, mensonterend. Want dat zijn de middeleeuwen in de populaire verbeelding. Een periode waarin iedereen stinkt, angst en bijgeloof heerst, vrouwen niks te zeggen hebben, en je voor een akkefietje aan de galg hangt. Maar waar komen die clichés vandaan? Waarom zijn ze zo hardnekkig? En hoe zat het dan écht met die middeleeuwse toestanden? Tien jonge experten uit Vlaanderen en Nederland laten je via de verrassende resultaten van recent wetenschappelijk onderzoek kennismaken met echte middeleeuwse mensen voorbij de clichés. Middeleeuwers die veel meer met ons gemeen hebben dan je zou denken. Want de Lage Landen werden in de middeleeuwen net zoals vandaag bevolkt door mondige burgers, kritische geesten, vrijgevochten vrouwen en wereldse reizigers, mensen die hun wereld zo logisch en goed mogelijk organiseerden. Wie voorbij de stereotype denkbeelden kijkt, ontdekt dan ook een leefwereld waarin middeleeuws eigenlijk vrij herkenbaar in de oren klinkt.

Jonas Roelens is historicus aan de Universiteit Gent, waar hij gendergeschiedenis doceert. Zijn onderzoek focust op laatmiddeleeuwse deviante seksualiteit. Jonas is co-auteur van Verzwegen verlangen. Nathan van Kleij is historicus en docent middeleeuwse geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. In zijn onderzoek richt hij zich vooral op de laatmiddeleeuwse stad en bestudeert hij zowel de bebouwde omgeving als haar inwoners en hoe zij met elkaar samenleefden.

Uitgeverij Ertsberg | Vormgeving Intertext | Cover Buro Blikgoed | ISBN 978 94 6475 037 9

TIJDGEEST

Een perspectief op mens en tijd

Rik Torfs

In Tijdgeest beschrijft Rik Torfs de speerpunten, vooroordelen en taboes van ons hedendaagse levensgevoel. Hij bestudeert hoe ze doordringen in alle grote thema’s van het moderne leven, zoals de vrijheid van meningsuiting en haar grenzen, de nieuwe invulling van de zeven hoofdzonden, het geloof in de wetenschap, de angst voor het ongrijpbare en de kracht van het slachtofferschap.

Rik Torfs is hoogleraar kerkelijk recht en schrijver. Hij publiceerde een twintigtal boeken, waaronder een roman, en hield lezingen in veertig landen op vijf continenten. Hij was rector van de ku Leuven en senator.

Uitgeverij Ertsberg | Vormgeving Intertext | Cover Shortlife.nl | ISBN 978 94 64369 88 5

NIET NORMAAL

Overleven in je hoofd en in de wereld

Ann Ceurvels en Tania Poppe

‘Niet normaal?’ Aan de lopende band maken we mensen wijs dat er iets mis is met wie ze zijn. Voor volwassenen en kinderen die leven met een ontwikkelingsverschil (zoals ASS of ADHD) of een overlevingspatroon (bijvoorbeeld perfectionisme of zelfmutilatie) is dat gevoel een dagelijkse realiteit die weegt op hun geluk. Vinden we dat dan wel normaal? Tania Poppe en Ann Ceurvels begeleiden in hun praktijken mensen die zich niet normaal voelen of dat label dragen. Uit hun praktijkervaringen destilleerden zij een methode (het BEN-model) die inzicht biedt in hoe dat komt en hoe je je eigen plek vindt ten aanzien van de heersende normen. Welke rol spelen je hersenen? Hoe maakt je eigen verhaal je tot wie je bent? En wie bepaalt er wat wel of niet normaal is? Aan de hand van persoonlijk getuigenissen wordt duidelijk wat aan de binnenkant leeft, maar aan de buitenkant niet zichtbaar is. De tekeningen van Greet Geuns laten op een unieke manier zien hoe lastig het is dat woelige innerlijke proces te laten harmoniëren met de buitenwereld. De getuigenissen komen tot leven door de cameralens van Sarah De Keyser.

Ann Ceurvels en Tania Poppe staan samen op de planken als De LeesBeesten en acteerden beiden op televisie en op het witte doek. Daarnaast begeleiden ze, elk vanuit hun eigen invalshoek, mensen die zich ‘Niet Normaal’ voelen of dat label dragen. Vanuit de ervaringen in hun praktijk ontwikkelden ze een methode die zichtbaar maakt wat aan de binnenkant soms diep verstopt zit. Zo hopen ze een ‘nieuw normaal’ te creëeren waarin iedereen een eigen plek vindt en zijn unieke zelf kan zijn.

Uitgeverij Houtekiet | Vormgeving Intertext | Cover Katrien Van de Vijver | ISBN 978 90 5240 073 0

Vrijheid/Veiligheid

Mark Elchardus

Onze verdeeldheid leidt steeds minder tot dialoog. Een kleine minderheid wil de meerderheid het zwijgen opleggen. De democratie en de rechtsstaat zijn daar het slachtoffer van. Zelfs wetenschappelijke tijdschriften en rectoren van onze universiteiten verdedigen niet langer vrij onderzoek en vrijheid van meningsuiting.

Elchardus brengt verslag uit over die ontwikkeling, in columns geschreven naar aanleiding van ogenschijnlijk kleine gebeurtenissen met grote gevolgen. Feiten dienen onze opvattingen te veranderen. Dat heet verlichting. Doen ze dat niet, dan worden we wereldvreemd. Dit boek is de neerslag van een vreedzaam, geduldig verzet tegen de inmiddels wereldvreemde, maar dominante minderheid die haar opvattingen aan de feiten wil opleggen, die blind is voor alles wat niet bij haar opvattingen past.

Mark Elchardus doceerde sociologie aan de Brown University (vs) en de Vrije Universiteit Brussel. Hij was actief in het middenveld en schreef talrijke wetenschappelijke artikels en boeken. Hij schreef de bestseller Reset en is columnist van De Morgen.

Uitgeverij Ertsberg | Vormgeving Intertext | Cover Mario Debaene | ISBN 978 94 64369 91 5

VERLOREN

Ingrid Vander Veken

Voor Liesje Andriesse en haar zoontje eindigt een vier jaar durende vlucht voor het nazi-geweld in Auschwitz. Als Ingrid Vander Veken haar nagelaten oorlogsbrieven in handen krijgt, weet ze: dit verhaal moet worden verteld.

Wie was deze jonge joodse vrouw? Welk geheim heeft haar broer zijn hele leven met zich meegedragen? Wat heeft zich afgespeeld in de stilte van haar laatste jaren? Op zoek naar antwoorden vindt de auteur de laatste getuigen terug en stoot zij op de sporen die dit drama ook in hun levens heeft nagelaten. Van Nederland en België vertakt haar boek zich naar Frankrijk, Spanje en Portugal, Engeland en de Verenigde Staten. En naar Indonesië, waar Liesjes ouders en broer, op de vlucht voor de kampen in Europa, terechtkomen in jappenkampen.

Verloren is een tragisch levensverhaal en een boeiende familiesaga tegen de achtergrond van zwarte bladzijden die niet zijn omgeslagen en nooit vergeten mogen worden.

Ingrid Vander Veken schrijft verhalen, romans en literaire non-fictie. Haar meest recente titels zijn Zwijgen (2016), een memoir over geheimen rond de Tweede Wereldoorlog, en Wat overblijft (2020), een aangrijpend boek over afscheid nemen van een huis en van dierbaren.

Uitgeverij Vrijdag | Vormgeving Intertext | Cover Studio Rubio | ISBN 978 94 6434 161 4

WILD LAND

De terugkeer van wilde dieren

Paul Cobbaert

De mythische wolf is terug in België. De oehoe en de raaf ook. De zeehond en de bever. Het olijke puttertje. De tropische boomkikker. Zelfs de mysterieuze lynx. En wie weet straks ook de iconische bruine beer? Het lijstje is indrukwekkend. Waarom keren deze wilde dieren terug naar ons land en wat zegt dat over onze natuur, vraagt journalist Paul Cobbaert zich af. Hij gaat praten met biologen, natuurwerkers, beleidsmakers en activisten. Hij schreef geen wetenschappelijk traktaat, maar vulde een vat vol verhalen. Over de laatste wolf en koning Leopold i, over nazi’s en wasberen, over boze boeren en jagers, over de bloedstollende comeback van de bever, en veel meer.

Wild land wil ook, en vooral, de schoonheid van ons eigen wildlife tonen. In woord én beeld. Het boek bevat honderden foto’s die de auteur de voorbije jaren heeft genomen in onze natuur. Wij hoeven niet naar exotische oorden om fascinerende dieren te zien. Meer zelfs: je kan voortaan op safari in eigen land, op zoek naar onze eigen Big Five …

Paul Cobbaert is freelancejournalist. Wildlife is zijn eerste passie. Hij is ook auteur van Birma: Het gouden land en de generaal.

Uitgeverij Ertsberg | Vormgeving cover en binnenwerk Intertext | ISBN 978 94 64369 94 6

HET VERHAAL VAN ANTWERPEN

Johan Vermant, Bart De Wever

Bart De Wever vertelt 33 verhalen over Antwerpen, van kleine anekdotes tot wereldschokkende gebeurtenissen. Hij schrijft over de voorhuid van Christus en een negentiende-eeuwse professor die bij kaarslicht schilderijen van Rubens opsmukte. Over een Antwerpse kandidaat die in 1831 koning van België wilde worden. Over vreselijke ziekten, verdacht vastgoed en polarisering in de pers.

Het verhaal van Antwerpen geeft inzicht in de geschiedenis van de stad. Het vertelt waar we vandaan komen, helpt ons te begrijpen wie we zijn en biedt inspiratie om te beseffen wie we willen worden. Uit de verhalen blijkt een liefde voor de stad en een liefde voor de stadsgemeenschap die er thuis is.

Bart De Wever is burgemeester van Antwerpen. Hij speelt al meer dan twintig jaar mee op politiek topniveau, maar verliest zijn ware passie nooit uit het oog: geschiedenis. Johan Vermant is al vele jaren zijn woordvoerder.

Uitgeverij Pelckmans | Vormgeving Intertext | Cover Studio Pelckmans | ISBN 978 94 6401 936 0

DE AMAZONE VAN DE FRANSE REVOLUTIE

Het verhaal van Théroigne de Méricourt

Sarah De Grauwe & Luc Van den Broeck

Anne Josèphe Théroigne de Méricourt werd geboren in het Waalse dorpje Marcourt. Ze wilde operazangeres worden, stond op de eerste plaats tijdens de Franse Revolutie, werd ontvoerd door de Oostenrijkse keizer en belandde uiteindelijk in de psychiatrische instelling Salpêtrière in Parijs.

Velen kennen haar naam en hebben iets gelezen over haar rol als voorvechtster van vrouwenrechten tijdens de Franse Revolutie. De meeste verhalen over haar zijn echter onbetrouwbaar of gewoon fout. Het werd tijd om de fascinerende levensloop van deze Waalse vrouw te schetsen voor een modern lezerspubliek, dat meer dan ooit geïnteresseerd is in vrouwenemancipatie. Dat haar proto feminisme niet het enige aspect van haar bewogen leven was en dat er ook vele vraagtekens blijven, blijkt uit deze biografie.

Luc Van den Broeck is arts. Sinds vele jaren is hij gefascineerd door de Franse Revolutie. Sarah De Grauwe schrijft proza in de vorm van romans, korte verhalen en columns.

Uitgeverij Vrijdag | Vormgeving Intertext | Cover Mulder van Meurs | ISBN 978 94 6434 159 1

Alles voor de Kempen

Jan Hertoghs

Dichtbij is soms ver weg. Een binnenland kan ook een buitenland zijn. Journalist Jan Hertoghs, een stadskind, gaat op zoek naar de streek die hij als kind leerde kennen. Daar waar het afgelegen dorp was, de thuis van zijn zwijgzame grootvader. 

Alles voor de Kempen is een poging om de Kempen en de Kempenaren te vatten. Schrijvers die in een dorp worden geboren, zijn vaak nieuwsgierig naar de stad. In dit gloedvolle boek bewandelt Jan Hertoghs de omgekeerde weg. Hij gaat na hoe dorp en platteland hem als journalist hebben bepaald; én hoeveel Kempen er in hemzelf schuilt. Het resultaat is een even bedachtzaam als liefdevol portret van een streek waar veel ongezegd blijft.

Jan Hertoghs is journalist. Hij publiceerde in De Zwijger, De Morgen en jarenlang in Humo.

Uitgeverij Tzara | Vormgeving Beeldzorg & Intertext | Cover Herman Houbrechts | ISBN 978 90 223 4007 3